طبقه بندی حریق بر اساس میزان خطرات و ویژگی‌های حریق می‌تواند به چند دسته اصلی تقسیم شود. این طبقه‌بندی معمولاً در استانداردهای ملی و بین‌المللی ایمنی و حریق مطرح می‌شود. دسته‌بندی‌های معمول عبارتند از:
طبقه بندی حریق:
کلاس A (حریق‌های مواد جامد):
شامل حریق مواد نظیر چوب، کاغذ، پارچه و مواد جامد مشابه است. اطفاء حریق این کلاس با استفاده از آب یا مواد اطفاء حریق مخصوص انجام می‌شود.
B (حریق‌های مایعات قابل اشتعال):
حریق موادی نظیر بنزین، روغن‌ها، گازها و مایعات قابل اشتعال دیگر را شامل می‌شود. اطفاء این نوع حریق با استفاده از مواد اطفاء خاص انجام می‌شود.
کلاس C (حریق‌های برقی):
حریق در تجهیزات برقی. در این حالت برق باید قطع شود و از مواد اطفاء حریق مخصوص استفاده شود که برق را منفعل کند.
D (حریق‌های فلزات خاص):
حریق در فلزات خاص نظیر فلزات سرب، منیزیم و تیتانیوم. اطفاء این حریق با استفاده از پودرهای خاص یا مواد دیگر ممکن است.
طبقه‌بندی حریق بر اساس میزان حرارت تولید شده:
حریق کمینه (کمترین حرارت تولید شده):
به عنوان حریق کم‌خطر نامیده می‌شود.
متوسط (میانگین حرارت تولید شده):
به عنوان حریق متوسط خطرناک نامیده می‌شود.
بالا (بیشترین حرارت تولید شده):
به عنوان حریق خطرناک نامیده می‌شود.
طبقه‌بندی حریق بر اساس منطقه:
حریق سطحی:
در این نوع حریق، آتش در سطح مواد شعله‌ور می‌شود.
عمیق:
در این نوع حریق، آتش درون مواد شعله‌ور می‌شود و سطحی نیست.همچنین، تشخیص و اطفاء حریق به اندازه ممکن باید با توجه به خصوصیات و شرایط محیطی خاص مکان مشخصی انجام شود. استفاده از وسایل اطفاء حریق مناسب و آموزش‌های ایمنی می‌تواند در مدیریت حریق و کاهش خطرات آن مؤثر باشد.
مواد خاموش کننده حریق :
موادی هستند که به کاهش یا اطفاء آتش در صورت وقوع حریق کمک می‌کنند. این مواد معمولاً در شکل‌ها و فرم‌های مختلفی وجود دارند و بر اساس نوع حریق و شرایط محیطی ممکن است از یکدیگر متفاوت باشند. برخی از مواد خاموش کننده حریق معروف عبارتند از:
آب:
آب یک ماده خاموش کننده حریق عالی برای حریق‌های کلاس A (حریق مواد جامد) است. این مواد علاوه بر اینکه حرارت را جذب می‌کنند، اکسیژن را از محل حریق حذف می‌کنند.
پودرهای خاص:
پودرهای خاص نظیر پودر آب سبک (BC) یا پودر آتش‌نشانی (ABC) برای حریق‌های کلاس B و C (حریق‌های مایعات قابل اشتعال و حریق‌های برقی) مناسب هستند.
گازهای خاموش کننده:
گاز‌هایی مانند دی‌اکسید کربن (CO2) برای حریق‌های کلاس B و C مناسب هستند. این گازها اکسیژن را از حریق حذف می‌کنند.
خاک سنگین:
خاک آتش‌نشانی برای حریق‌های کلاس A استفاده می‌شود و با اشکال مختلف مانند خاکت، خاک چوبی و غیره در دسترس است.
محصولات خاموش کننده حریق شیمیایی:
محصولاتی نظیر هالوژنیدها، فلوروکربن‌ها و کلرید متالار تا حد زیادی می‌توانند برخی از حریق‌ها را خاموش کنند.
سرکه و آب‌گاهی:
برای حریق‌های کلاس K (حریق‌های مواد چرب و چربی)، سرکه و آب‌گاهی که مخلوط باشند، به عنوان یک ماده خاموش کننده مؤثر شناخته می‌شوند.هر ماده خاموش کننده حریق خاصی ویژگی‌ها و محدودیت‌های خود را دارد و انتخاب آن باید با توجه به نوع حریق و شرایط اطراف صورت گیرد.
روش های اطفاء حریق آتش
اطفاء حریق یا خاموش کردن آتش می‌تواند با استفاده از روش‌ها و وسایل مختلف انجام شود. انتخاب روش مناسب بستگی به نوع حریق، مواد موجود در محل، و تجهیزات در دسترس دارد. در زیر به برخی از روش‌های اطفاء حریق اشاره شده است.
آب:
استفاده از آب برای اطفاء حریق‌های کلاس A (حریق مواد جامد) معمولاً مؤثر است. آب با جذب حرارت و حذف اکسیژن، باعث کاهش دما و خاموشی آتش می‌شود.
پودرهای خاص:
پودرهای آتش‌نشانی نظیر پودر ABC یا BC برای حریق‌های کلاس B (مایعات قابل اشتعال) و کلاس C (حریق‌های برقی) مؤثر هستند. این پودرها اکسیژن را از آتش حذف کرده و آن را خاموش می‌کنند.
گازهای خاموش کننده:
گازهای خاموش کننده مانند دی‌اکسید کربن (CO2) برای حریق‌های کلاس B و C مناسب هستند. این گازها اکسیژن را از محل حریق حذف کرده و آتش را خاموش می‌کنند.
پف کردن:
این روش با استفاده از افراز یک ماده خاموش کننده یا گاز فشرده به شکل پف انجام می‌شود. پف زدن می‌تواند برای حریق‌های کوچک و محدود مؤثر باشد.
فوم:
اطفاء حریق با استفاده از فوم (اسفنجهای خاموش کننده) برای حریق‌های کلاس B مثل حریق‌های نفت و گاز مناسب است.
محصولات شیمیایی خاموش کننده:
برخی محصولات شیمیایی نظیر هالوژنیدها برای حریق‌های خاصی مناسب هستند و می‌توانند آتش را خاموش کنند.
گاوصندوق ضدحریق:
برای محافظت از مدارک و اشیاء مهم در مقابل حریق، گاوصندوق ضد حریق با موادخاصی ساخته شده است که مقاومت به حرارت و آتش دارند.همیشه مهم است که افراد آموزش‌دیده باشند چگونه از این وسایل و روش‌ها به درستی استفاده کنند و با خطرات ممکن حین اطفاء حریق آشنا باشند.