آیروسل چیست ؟
آیروسل ها نوعی گاز بدون خطر می باشند که جهت اطفاء حریق برای مکان های حساس استفاده می شوند. این سیستم آتش نشانی به گونه ای طراحی شده است تا بطور اتوماتیک عمل اطفاء را انجام دهد.
در این مقاله قصد داریم به این پرسش‌ها پاسخ دهیم که آیروسل چیست و در چه مکان‌هایی استفاده می‌شود. آیروسل نوعی گاز است و زمانی از آن صحبت می‌شود که پیرامون اطفاء حریق صحبت می‌شود. در اختصار به سسیستم مهارکننده آتش آیروسل، آیروسل گفته می‌شود. در این سیستم مهارکننده از گاز، پودر و یا ذرات جامد استفاده می‌کنند.
بررسی سیستم اطفای حریق آیروسل
سیستم اطفای حریق آیروسل، نسل جدیدی از سیستم‌های اطفای حریق گازی و ترکیبی از ذرات ریز و مواد گازی است. کارکرد این سیستم به این صورت است که برای خاموش‌کردن آتش، زنجیره‌ای از مواد جامد و ذرات گازی تولید کرده و در محیط پخش می‌کند. سیستم آیروسل با از بین بردن گرما که یکی از سه عامل مثلث آتش (گرما، سوخت، اکسیژن) است، آتش را مهار می‌کند. این سیستم‌ها ذرات بزرگی که آتش را احاطه کرده‌اند آزاد می‌کنند. پس از آزاد شدن ذرات آیروسل، گرمای آتش کم می‌شود و به تدریج آتش خاموش می‌گردد.
نحوه عملکرد سیستم اطفای حریق آیروسل
سیستم‌های اطفای حریق و کپسول‌های آتش‌نشانی آیروسل را می‌توان به دو صورت خودکار و دستی فعال نمود. در نمونه خودکار، سیستم با استفاده از تشخیص حرارت و دود به صورت اتوماتیک فعال می‌گردد.
با استفاده از یک ضربه الکتریکی، تبدیل شیمیایی جامد و گاز این خاموش‌کننده آغاز می‌شود. بعد از فعال‌شدن سیستم آیروسل جامد به یک خاموش‌کننده در حال گسترش تبدیل می‌گردد که این ترکیب جامد با گذر از یک قسمت خنک‌کننده، از خروجی کپسول آتش نشانی خارج می‌شود و آتش منطقه را مهار و خاموش می‌کند. این سیستم اطفای حریق به روش‌های خفگی (حذف اکسیژن) و یا خنک‌کنندگی، آتش را خاموش نمی‌کند؛ بلکه با متوقف کردن واکنش احتراق به صورت مولکولی، بدون تأثیر بر سطح اکسیژن آتش را خاموش می‌کند.
مزایای استفاده از سیستم آیروسل
- کاملاً سازگار با محیط زیست است. چون اکسیژن را حذف نمی‌کند.
- از فرم نمک‌های پتاسیم تشکیل شده است.
- از نظر اقتصادی مقرون به صرفه است. زیرا طول عمر زیادی در حدود 15 سال دارد.
- آسیبی به تجهیزات الکتریکی وارد نمی‌کند؛ زیرا این خاموش‌کننده بی‌نیاز از آب است.
- به مخازن تحت فشار و یا ظروف تحت فشار نیازی ندارد.
- می‌توان سیستم آیروسل را بدون نیاز به لوله‌کشی در منبع نصب کرد.
- عامل خاموش‌کننده به‌صورت جامد در ژنراتور وجود دارد.
- به شرایط غیر نشتی در محیط نیازی ندارد.
- قادر به خاموش‌کردن انواع حریق است. (A,B,C,E,F)
نحوه عملکرد
با ایجاد دود و حرارت در یک محیط، سنسورها یا گیرنده‌های تشخیص حرارات و یا دود فعال می‌شوند و برای اطفاء حریق، کپسول‌های آیروسل به صورت اتوماتیک فعال می‌شوند. با فعال‌شدن این کپسول‌ها ذرات خیلی خیلی ریز و جامدی که از نظر اندازه به ده میکرون هم نمی‌رسند، در محیط پخش می‌شوند و با پخش این ذرات و آزادسازی رادیکال‌های (k) حالتی ماندگار بر روی حریق ایجاد می‌شود.
در اثر واکنش این ذرات با زنجیره حریق، آتش خاموش می‌شود. البته این سیستم به جز سنسورها و روش‌های الکتریکی به صورت دستی نیز می‌تواند عمل کند و در جهت خاموش کردن آتش به کار رود.
در ادامه مطالب آیروسل چیست پیرامون محیط‌ها و مکان‌هایی که می‌توانیم در آنها از این سیستم استفاده کنیم و نکات مهمی که باید در نظر بگیریم، صحبت می‌شود.
سیستم اطفا حریق آیروسل یک سیستم مبتنی بر اطفای خودکار آتش می باشد.آیروسل نوعی گاز است. هنگامی که سنسور های اطفاء حریق، تشخیص دود ناشی از آتش سوزی می دهند کپسول های این سیستم به صورت خودکار فعال می شود و کار اطفاء را انجام می دهد. آیروسل ها به سه صورت حرارتی، الکتریکی و دستی فعال می شود و به دلیل قیمت بالایی که دارد، برای همه اماکن مقرون به صرفه نیست اما به طور کلی در اماکنی مانند اتاق سرور ها مورد استفاده قرار می گیرد. بهتر است که بجای سیستم آئروسل برای اتاق سرور، از سیستم FM200 استفاده گردد زیرا ریسک آسیب دیدگی به دستگاه ها پایین تر می آید. اطفاء حریق توسط این سیستم به میزان غلظت ذرات آئروسل در برابر آتش بستگی دارد.
سیستم اطفای حریق آیروسل یک سیستم اطفا حریق سقفی می باشد که به دلیل طول عمر و هزینه های اقتصادی و همچنین کاربردی بودن آن در مهار حریق دارای محبوبیت زیادی می باشد.
اگر بخواهیم مکانیزم مهار آتش توسط آیروسل را به زبان ساده شرح دهیم باید عرض کنم که مکانیزم اطفای حریق آیروسل یک مکانیزم شیمیایی می باشد.ذرات موجود در آیروسل در محیط پخش می شود و باعث جذب اکسیژن و هیدروژن درون آتش می شود که همین مسئله باعث شکسته شدن فرایند سوختن شده و در نهایت آتش مهار می شود.
سنسورهای اطفای حریق با حس کردن دود و دمای بالا فعال شده و در هوا پخش می شوند و به آتش اجازه فروکش کردن را نمی دهند و حتی باعث کاهش دمای اتاق و محیط نیز می شوند تا جلوی حریق را گرفته و در نهایت آن را مهار نمایند.
اگر قصد دارید مجموعه ای اداری و یا تجاری خود را که شامل وسایل اداری و همچنین سیستم های کامیپوتری و یا حتی اتاق های دیتاسنتر و رک و شبکه و … می باشد را مجهز به سیستم اطفای حریق نمایید بهترین پیشنهاد استفاده از سیستم اطفای حریق ایروسل می باشد.
اصولا مواد به کار رفته در آیروسل شامل گاز آیروسل، پودر و ذرات جامد می باشد که به هیچ عنوان برای وسایل و ماشین های اداری مضر نیست و هیچ آسیبی به آنها نمی رساند.
بنابراین می توان از این سیستم در کارگاهها و خطهای تولیدی نیز به راحتی استفاده کرد.
معایب آیروسل
از جمله معایب آیروسل می توان به معلق ماندن مواد آیروس هنگام انتشار اشاره کرد که باعث می شود روی کل فضای محیط بنشیند و بایستی در کمتر از 24 ساعت نیز هوای اتاق را تهویه کرده و وسایل و ماشین آلات و … را تمیز کاری نمود.
از مزایای این سیستم می توان موثر بودن برای انواع طبقه بندی آتش، جایگزین هالون 1310 و غیر سمی، هزینه نگهداری و پشتیبانی بسیار پایین و کم وزن و کم حجم بودن آن اشاره نمود. معایب این سیستم قابلیت شارژ مجدد را نداشته و پس از هر بار استفاده و یا اتمام تاریخ انقضاء می بایست سیستم جدید خریداری شود.
جهت مشاوره و خرید از سایت رایان اطفاء با شماره 02144288682 تماس بگیرید.
آیروسل چیست ؟
آیروسل نوعی گاز خاص برای اطفای حریق می باشد. هنگامی که سنسور های اطفاء حریق، تشخیص دود ناشی از آتش سوزی می دهند کپسول های آیروسل به صورت خودکار فعال می شود و کار اطفاء را انجام می دهد.
سیستم اطفاء حریق آیروسل در چه مکان هایی قابل استفاده می باشد ؟
سیستم آیروسل به دلیل قیمت بالایی که دارد برای همه اماکن مقرون به صرفه نیست اما به طور کلی در اماکنی مانند اتاق سرور ها مورد استفاده قرار می گیرد.
آیا قوی تر از سیستم آیروسل وجود دارد ؟
بهتر است که بجای سیستم آیروسل برای اتاق سرور، از سیستم FM۲۰۰ استفاده گردد زیرا ریسک آسیب دیدگی به دستگاه ها پایین تر می آید. اطفاء حریق توسط آیروسل به میزان غلظت ذرات آیروسل در برابر آتش بستگی دارد.
از مزایا و معایب دستگاه آیروسل ها چه می باشد ؟
از مزایای این سیستم می توان موثر بودن برای انواع طبقه بندی آتش، جایگزین هالون ۱۳۱۰ و غیر سمی، هزینه نگهداری و پشتیبانی بسیار پایین و کم وزن و کم حجم بودن آن اشاره نمود. معایب این سیستم قابلیت شارژ مجدد را نداشته و پس از هر بار استفاده و یا اتمام تاریخ انقضاء می بایست سیستم جدید خریداری شود.
همچنین بخوانید: اینترفیس اعلام حریق چیست؟
مکان های مناسب برای استفاده از آیروسل
از سیستم اطفاء حریق آیروسل می‌توانیم در تمامی مکان‌ها اسفاده کنیم. به خصوص استفاده در اماکنی که دارای تجهیزات گران و مهمی است، پیشنهاد می‌شود. حتی در جاهایی که بردهای الکتریکی موجود است نیز می‌توانیم از این سیستم استفاده کنیم. از جمله مکان‌هایی که استفاده از این سیستم در آنها توصیه می‌شود، می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- اتاق‌های سرور و دیتاسنترها
- اتاق‌های ترانس و ژنراتور
- اتاقک‌های موتور خودروها
- فضای بایگانی‌ها و آرشیوها
- تابلوهای برق
- سایت‌های مخابراتی سیار
- کتابخانه‌ها
- تونل کابل
- فضاهای حاوی دستگاه‌های چاپ
- مراکز کامپیوتری
- مکان‌های تجاری و اداری
نکات مهم در رابطه با آیروسل چیست ؟
نکات مهمی را در رابطه با استفاده از سیستم اطفاء حریق آیروسل باید در نظر بگیریم. البته خطرات ناشی از استفاده این سیستم خیلی کم است و به شدت توصیه می‌شود.
در یک مکان حساس با تجهیزات خاص، امکان آسیب در زمان تخلیه آیروسل‌های اچ ای (HE) وجود دارد ولی احتمال ریسک آن کم است. به دلیل هزینه بالایی که دیگر سیستم‌های لطفاء حریق مانند گاز داخلی (Inert Gas) و یا سیستم‌های اف ام 200 (FM200) دارند، کاربرد آیروسل بیشتر است.
یک سیستم گازی تمیز مانند آیروسل به افرادی پیشنهاد می‌شود که در زمینه تجهیز کردن محیط کاری فعالیت دارند. پس حتما از کارفرمایتان تقاضا کنید تا برای نصب و تجهیز آیروسل در محیط اقدام کند.
سایز سیلندر آیروسل
یکی از مهم‌ترین نکات دقت به سایز سیلندر در زمان طراحی است. در یک اتاق سه متری که به ده کیلو آیروسل نیاز است، بهتر این است که به جای دو سیلندر پنج کیلویی از پنج سیلندر دو کیلویی استفاده کنید.
زیرا سایز سیلندرها باید به گونه‌ای باشد که پس از تخلیه گاز آیروسل بتواند پی از برخورد با زمین و یا درگر موانع به طور کامل به غباری معلق تبدیل شود. این امکان وجود دارد که چند دقیقه بعد از تخلیه، غبارهای آیروسل توسط یک فن نیرومند تخلیه شود و تجهیزات حساس موجود در اتاق آسیب ببینند. حالا که متوجه شدید آیروسل چیست به نکات دیگری توجه می‌کنیم که باید هنگام استفاده از آیروسل در نظر گرفته شوند.
فاصله سیلندر آیروسل
نکته مهم دیگری که باید در رابطه با نصب آیروسل مد نظر قرار دهیم، میزان فاصله سیلندر با تجهیزات است. تخلیه گاز با سرعت خاصی صورت می‌گیرد و بنابراین باید فاصله آن با تجهیزات بر اساس دستورالعمل‌های مشخص انجام شود. به طور کلی اگر از سیلندر HE بزرگ استفاده کنیم، تأثیری بر دمای گاز خروجی نمی‌گذارد ولی اگر از سیلندرهای متفرقه پنج کیلویی که استانداردهای لازم را ندارد، استفاده کنیم، ممکن است در فاصله‌های یک متری دما به شدت بالا رود و حتی به دویست درجه سانتی‌گراد برسد.
پس استفاده از آیروسل‌های استاندارد و رعایت فاصله مناسب در زمان نصب از جمله موارد مهمی هستند که باید به آن دقت کنید. همیشه سعی کنید پیش از تخلیه تجهیزات، اتاق سرور را خاموش کنید تا تجهیزات شما خسارت کم‌تری ببیند و غبار ایجاد شده به آنها آسیبی نرساند.
در نظر گرفتن زمان
حالا که متوجه شدیم آیروسل چیست و باید موارد مهمی را در رابطه با آن مد نظر قرار دهیم، باید حتما به زمان نیز توجه کنیم. همیشه ده دقیقه پس از تخلیه کامل آیروسل سعی کنید غبارها را تخلیه کنید. این کار توسط یک فن قوی صورت می‌گیرد که به صورت خودکار عمل می‌کند و از پنل اطفای حریق فرمان می‌گیرد. طبق استاندارد حتما باید گاز آیروسل حداقل ده دقیقه در محیط داخلی انتشار یابد تا نسبت به اطفاء حریق و خاموش شدن آتش اطمینان حاصل شود. پس از ده دقیقه بهتر است ذرات گرد و غبار و دود ناشی از آتش تخلیه شود.
تمیز کردن پس از اطفاء حریق
پس از پایان یافتن اطفاء حریق باید در مدت زمان محدود نسبت به تمیزکاری محیط اقدام کنید. در زمان آتش‌سوزی معموولا با تلفن اطلاع‌رسانی می‌شود که در این شرایط باید به سرعت خود را به اتاق سرور برسانید و پس از تهویه کامل به تمیزسازی بپردازید. این کار را با نظافت بردها و سایر تجهیزات انجام دهید و بهتر است از محلول آب و الکل استفاده کنید.
دقت داشته باشید که برای این کار بیشتر از یک روز فرصت ندارید زیرا اگر حتی یک لایه نازک و باریک از آیروسل بر روی این تجهیزات بنشیند، در بلند مدت به آنها آسیب بدی خواهد زد. در ادامه مطالب مربوط به آیروسل چیست و نکات مهم آن باید حتما استانداردها را رعایت نمایید.
استفاده از دیتکتورهای مکنده دود
برای این که تا حد ممکن ریسک تخلیه ناخواسته را کم کنید، از دتکتورهای مکنده دود و حرارت نقطه‌ای (Air Sampling) به خصوص در بخش اطفاء استفاده کنید. تشخیص دهنده‌های دود بیشتر برای هشدار مورد استفاده قرار می‌گیرند. همیشه این طور نیست که بتوانید به صورت دستی خودتان آتش را خالی کرده و جلوی تخلیه آیروسل را بگیرید.
رعایت استانداردها
حتما باید از کپسول‌های استاندارد و مورد تأیید استفاده کنید. استاندارد بینالمللی، استاندارد اروپا و یا استاندارد ملی ایران مناسب هستند. در کپسول‌های استاندارد موارد زیادی مورد آزمایش قرار گرفته و تعیین شده‌اند که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- قدرت خاموش کنندگی
- قدرت پرتاب
- حرارت مجاز گاز
- طول عمر آیروسل
- فاصله مجاز سیلندر نسبت به تجهیزات
دقت داشته باشید که اگر از کپسول‌های غیراستاندارد استافده کنید، ممکن است با ریسک بزرگی مانند آسیب دیدن تجهیزات روبه‌رو شوید. به خصوص اگر آیروسل را در اتاق سرور نصب کرده باشید.
