محتویات موجود در کپسول آتش نشانی
محتویات کپسول آتش نشانی شاید سوالی باشد که قبل از خرید و استفاده از کپسول برای شما پیش آمده باشد. در این مقاله به تشریح کامل محتویات درون کپسول آتش نشانی می پردازیم. در زمان وقوع آتش، اولین وسیله‌ای که می‌تواند به شما کمک کند، کپسول آتش نشانی است. محتویات موجود در کپسول آتش نشانی براساس کاربردهای آن متفاوت است. در ادامه شما را با انواع کپسولهای آتش نشانی و کاربردهای هرکدام بیشتر آشنا خواهیم کرد.
کلاس بندی کپسولهای آتش نشانی
کپسول آتش نشانی براساس محتویات داخلی خود، کاربردهای متفاوتی داشته و برای خاموش کردن آتش‌هایی با منشا متفاوت نیازمند کپسولهای متفاوتی خواهیم بود. کلاس بندی کپسول آتش نشانی به ما نشان خواهد داد تا یک کپسول برای چه نوع از آتش کاربرد خواهد داشت. کلاس‌های منبع ایجاد آتش که با توجه به آنها کپسولهای اطفاء حریق نیز کلاس بندی می‌شوند، به شش دسته زیر قابل تقسیم هستند.
- کلاس A
اگر مواد مشتعل شده جامد بوده و پایه کربی در ساخت آنها وجود داشته باشند، در این کلاس قرار می‌گیرند. چوب یا مصنوعات ساخته از چوب مانند کاغذ در این دسته قرار دارند. پارچه نیز از دیگر موارد این دسته است.
- کلاس B
بسیاری از مایعات نیز می‌توانند مشتعل بشوند. این مایعات در کلاس B قرار داده شده‌اند. انواع محصولات نفتی همچون بنزین، نفت سفید، روغن‌های صنعتی و همچنین پارافین از نمونه‌های این کلاس است که باید با محتویات موجود در کپسول آتش نشانی مخصوص به خود کنترل بشوند.
- کلاس C
گازهایی مانند بوتان یا متان از نمونه گازهایی هستند که در کلاس C جای دارند. تمامی گازهای قابل اشتعال در این دسته قرار دارند.
- کلاس D
حرارت زیاد می‌تواند باعث آتش گرفتن فلزاتی مانند آلومینیوم یا منیزیم بشود. در نتیجه فلزات نیز کلاس و دسته بندی خاص خود را داشته و در کلاس D قرار می‌گیرند.
- کلاس E
جریان برق و الکتریسیته نیز نوع خاصی از آتش سوزی را ممکن است، ایجاد کند. آتش‌سوزی به دلیل جریان الکتریکی در دسته مجزایی به نام کلاس E قرار داده شده‌اند. آتش سوزی به دلیل جرقه و اتصالی سیم‌ها و یا وسایل الکتریکی در این دسته جای داده می‌شوند.
- کلاس F
آخرین کلاس و دسته بندی مرتبط با چربی‌های طبیعی و روغن‌های خوراکی است. این نوع از آتش سوزی در صنایع غذایی و یا آشپزخانه‌ها بیشتر دیده می‌شود.
همچنین بخوانید: انواع کپسول آتش نشانی
محتویات موجود در کپسول آتش نشانی
محتویات کپسولهای آتش نشانی در پنج دسته قابل تقسیم است. در برخی از کشورها این کپسول‌ها براساس محتویات خود با رنگ‌های متفاوتی علامت گذاری می‌شوند تا در زمان استفاده، در انتخاب آنها سرعت بیشتری وجود داشته باشد. اما از آنجایی که ممکن است استرس حاصل از حادثه فرد را دچار اشتباه کند، در ایران و بسیاری از کشورها از این روش استفاده نشده و نوشته‌های روی کپسول تعیین کننده محتویات کپسول آتش نشانی است.
کپسول آب
کپسول‌هایی که از ترکیبات آب پایه استفاده می‌کنند، در این دسته قرار می‌گیرند. در این کپسول‌ها آب ممکن است به صورت اسپری و یا قطرات کوچک بر روی آتش پاشیده شود. در بعضی از موارد، در این کپسول‌ها از مواد افزودنی در کنار آب در محتویات موجود در کپسول آتش نشانی نیز استفاده می‌شود تا تاثیر اثرپذیری آتش از آب بیشتر شود. در واقع این کپسول‌ها با خنک کردن آتش و سطح مشتعل شده، در کنترل آتش موثر خواهند بود.
این نوع کپسول رایج‌ترین نوع خاموش کننده آتش بوده و اصولا در بیشتر موارد آتش سوزی‌های خانگی، اداری و یا فروشگاه‌های سطح شهر کاربرد خوبی دارند. از این کپسول به صورت تخصصی برای خاموش کردن آتش کلاس A استفاده می‌شود. اگر به اطراف خود نگاه کنید، بیشترین وسایلی که در اطراف شما قرار دارند، در صورت شعله‌ور شدن در این کلاس آتش قرار خواهند گرفت. هرقدر کپسول بتواند آب را به قطرات ریزتری تبدیل و بر روی آتش افشان کند، تاثیر بیشتری در خاموش کردن و کنترل آتش خواهد داشت.
در نتیجه کپسول‌هایی که با استفاده از غبار آب یا مه پاش کار می‌کنند، در کنار کلاس A، برای استفاده در سایر کلاس‌های B، C و F نیز به کمک شما خواهند آمد. شما حتی می‌توانید اگر موفق به قطع جریان برق شدید، در آتش سوزی‌هایی که به دلیل جریان برق ایجاد شده‌اند نیز از این کپسول استفاده کنید تا آسیب کمتری به وسایل شما وارد شود.
فوم، از انواع محتویات موجود در کپسول آتش نشانی
از کپسول آتش نشانی فوم می‌توانید برای آتش سوزی‌هایی که در کلاس A و B ایجاد می‌شوند استفاده کنید. حتی در برخی موارد از این کپسول‌ها می‌توان برای کنترل آتش‌های کلاس E از فاصله دور استفاده کرد. فوم باعث می‌شود که ارتباط مواد مشتعل با هوا قطع شده و اکسیژن لازم برای اشتعال به مواد نرسیده و اصطلاحا، آتش خفه شود. البته از آنجایی که آب به عنوان ماده پایه فوم استفاده شده است، در خنک کردن مواد مشتعله نیز تاثیر خواهد داشت. به یاد داشته باشید که پس از پایان آتش، فوم و آثار آن باقی خواهد ماند و باید از محیط خارج شود.
از فوم‌های معمولی می‌توان برای کنترل و مهار آتش با منبع مایعات مشتعل شونده غیرقطبی همچون بنزین استفاده کرد. اما برای مایعات قطبی که الکل نمونه بارز آنها است، باید از فوم‌های خاصی استفاده کرد که به آنها فوم مقاوم در برابر الکل گفته می‌شود.
کپسولهای بیورسال
این نوع از کپسول‌ها طراحی و ساخت کشور آلمان با تکنولوژی خاصی بوده و برای حریق‌های کلاس A و B کاربرد موثری دارند. این کپسول در دسته کپسولهای حاوی فوم قرار می‌گیرند.
پودر خشک در محتویات موجود در کپسول آتش نشانی
از کپسول آتش نشانی پودر خشک برای مقابله با آتش‌هایی در کلاس A، B و C استفاده می‌شود. البته نوع خاصی از کپسولهای پودر خشک نیز برای مهار آتش در کلاس D نیز طراحی و به بازار عرضه شده است. استفاده از این نوع کپسول برای محیط‌های بسته مانند داخل واحدهای مسکونی و یا اداری پیشنهاد نمی‌شود. کپسولهای پودری با حالت پوسته‌ای خود، آتش را کنترل خواهند کرد.
کپسولهای پودری در دو نوع BC و ABC تولید می‌شوند. در کپسولهای پودری BC از بی کربنات سدیم یا پتاسیم استفاده می‌شود. در نوع ABC، از ترکیب فسفات آمونیوم و سولفات آمونیوم استفاده می‌شود. به یاد داشته باشید که استفاده از این نوع کپسول‌ها در آتش سوزی‌های الکترونیکی، می‌تواند آسیب‌های بیشتری نسبت به سایر روش‌ها به تجهیزات حساس وارد شود.
گاز دی اکسید کربن در محتویات موجود در کپسول آتش نشانی
این نوع از کپسول‌ها فقط محتوی گاز دی اکسید کربن بوده و پس از استفاده آثاری از خود باقی نخواهند گذاشت. در آتش سوزی‌هایی که در کلاس B و E ایجاد می‌شوند، این نوع کپسول کاربرد موثری خواهد داشت. همچنین می‌توانند از وارد شدن آسیب‌های بیشتر به تجهیزات الکترونیکی جلوگیری خواهد کرد. البته از این کپسول‌ها در فضای باز و محیط‌هایی که تهویه زیادی دارند، نمی‌توان استفاده کرد. سرمای زیادی که این گاز بر روی منبع آتش ایجاد می‌کند، تاثیر زیادی در کنترل آتش خواهد داشت.
کپسولهای آتش نشانی با مواد شیمیایی خیس
آتش سوزی‌هایی که در کلاس F قرار گرفته و بر اثر مواد روغنی طبیعی و چربی‌ها ایجاد می‌شوند را می‌توان با این نوع از کپسولهای آتش نشانی مهار کرد. تقریبا می‌توان از این نوع کپسول به عنوان بهترین روش کنترل آتش سوزی‌های کلاس F نام برد. البته با استفاده از کپسولهای آتش نشانی با مواد شیمیایی خیس می‌توانید به مقابله با آتش‌هایی با کلاس A نیز پرداخت. مواد محتوی این کپسول‌ها ترکیبی از نمک‌های قلیایی تحت فشار به صورت محلول در آب است. این ترکیب شیمیایی که در محتویات موجود در کپسول آتش نشانی وجود دارد، علاوه بر اینکه شعله‌ها را سرد کرده و در مهار آتش موثر خواهد بود، از پاشیده شدن شعله‌ها و قطرات فوق داغ روغن‌های طبیعی نیز تا حدی جلوگیری خواهد کرد.
